عنوان پروژه: تلاش برای کاهش تعارض گوشتخواران بخصوص خرس سیاه آسیایی و پلنگ با دامداران در مناطق شهرستان رودان
استان هرمزگان به عنوان غربی ترین پراکنش خرس سیاه آسیایی در جهان شناخته میشود و زیستگاههای مورد مطالعه در این استان در شهرستانهای: میناب(منطقه هشتبندی),بشاگرد و رودان قرار دارند. در مناطق میناب و بشاگرد خرس سیاه تعارض خیلی کمتری با دامداران و جوامع محلی دارد ولی در شهرستان رودان تعارض شدیدی بین دامداران و باغداران وجود دارد. دلایل اصلی بوجود آمدن چنین تعارضاتی تخریب زیستگاه های خرس سیاه در مناطق شهرستان رودان بخصوص فعالیتهای معادن در سالهای گذشته و خشکسالی است.
سوابق اجرایی مجری طرح و توانمندیهای موجود برای اجرای پروژه:
برای اجرای چنین پروژه هایی باید اطلاعات دقیقی از گونه های مورد نظر مثل:خرس سیاه و پلنگ و دلایل تعارض در منطقه داشته باشید و خوشبختانه در این چند سال اخیر پایشهای میدانی متعددی در مناطق مورد نظر انجام شده است.سوابق همکاری اینجانب مرتضی آریا نژاد با موسسه نذر طبیعت در دوسال گذشته دو پروژه در مناطق پرتعارض پلنگ در شهرستان میناب بوده است.
پروژه:واکسیناسیون دامداران آسیب دیده از پلنگ و روشنایی آغل ها با چراغهای خورشیدی دامدارانی که در مناطق کوهستانی زندگی میکنند. نتایج این دو پروژه خیلی مثبت بوده است بطور مثال هیچ حمله پلنگی به آغل دامداران در این چند ماه گذشته در مناطق اجرای پروژه صورت نگرفته است.تعارضات زیادی وجود داشته است که دلایل دیگری دارد.
اهداف پروژه و نتایج مورد نظر:
یکی از اهداف اصلی اجرای این پروژه کم کردن تعارض خرس سیاه,پلنگ و دیگر گوشتخواران بوسیله روشنایی آغل ها با چراغ خورشیدی با دامداران در مناطق شهرستان رودان است. در این مناطق هیچ فعالیت میدانی برای کاهش تعارض تا الان شکل نگرفته است و این اولین پروژه ای است که انجام میشود.در پروژه های گذشته یکی از بهترین نتایج به دست آمده شکل گرفتن ارتباط دوستانه بین دامدار آسیب دیده از حیات وحش و جامعه محیط زیست بوده است. این ارتباط خوب باعث میشود کمتر دامدار به سراغ انتقام گیری از حیات وحش برود. در حین اجرای پروژه به حصار آغل ها نیز توجه میکنیم که شرایط خوبی داشته باشند و در هنگام تحویل چراغ به آنان تاکیید میکنیم که در مواقعی که احتمال حمله خرس به آغل ها وجود دارد حتما رادیو با صدای بلند روشن کنند و در طی هفته محل نصب چراغ را بر روی آغل جابجا کنند. ما به هیچ عنوان نمیتوانیم تعارض را به صفر برسانیم ولی سعی میکنیم تعداد تعارضات خیلی کمتر شود.
شرح وضعیت موجود:
هر هفته گزارشهای زیادی از تعارض خرس سیاه و پلنگ از شهرستان رودان به گوش میرسد و در چند سال گذشته تعدادی از خرسهای سیاه به دلیل همین مشکل از بین رفته اند. بطورمثال توله خرس های کوچکی که بدون مادر در سالهای گذشته در مناطق شهرستان رودان پیدا شده اند قطعا مادر آنها کشته شده است. تخریب زیستگاههای خرس سیاه در این مناطق توسط معادن خیلی زیاد بوده است و متاسفانه امسال به دلیل نباریدن یک قطره باران در زیستگاههای استان هرمزگان احتمال تعارض خرس سیاه با دامداران و باغداران در شهرستان رودان زیاد است. در این چند سال اخییر آسیب دیدگان حیات وحش نیز به حال خودشان رها شده اند.
تحلیل همکاران پروژه:
برای اجرای این پروژه نیاز به نفرات زیادی نیست و خوشبختانه اداره حفاظت محیط زیست شهرستان رودان تمایل مشارکت در این پروژه را دارند که قطعا تاثییر بهتری در نتایج طرح دارد. بدلیل حضور دامداران در مناطق کوهستانی نیاز به راهنمای محلی است که در اجرای پروژه مشارکت داشته باشند.
شرح فعالیتهای پروژه و زمان بندی:
با اجرای طرح مورد نظر به تمام مناطق پر تعارض سفر میکنیم و چراغهای خورشیدی را در اختیار آنان قرار میدهیم تا در آغل های خود نصب کنند. این چراغ ها به صورت اتوماتیک در شب روشن شده و باعث میشوند خرس ها به آغل ها نزدیک نشده و اقدام به خسارت ننمایند. همچنین آموزشهای دیگری به آنان داده میشود تا از تعارضات احتمالی جلوگیری شود.
زمان اجرای پروژه حدود یک ماه است.
تجهیزات مورد نیاز:
حدود 45 عدد چراغ خورشیدی به ارزش 6 میلیون تومان
مبلغ 2 میلیون تومان بابت: کرایه ماشین,هزینه راهنمای محلی,مواد غذایی