آهوان دشت اسفدن در منطقه حفاظت شده شاسکوه قاین در خراسان جنوبی بدلیل عدم وجود منابع آبی در زیستگاه، برای آب خوردن مجبور میشوند به اراضی کشاورزی ورود نموده و خساراتی را به باغات پسته وارد نمایند. این موضوع باعث شده کشاورزان متضرر و در صدد مقابله با آهوان برآمده احتمال استفاده از سموم یا شکار افزایش یابد.
قسمت دشتی منطقه حفاظت شده شاسکوه ( دشت اسفدن) بجز آب چاه کشاورزی، منابع آبی دیگری نداشته و منبع کارگذاشته شده در فاصله ی دوری از زیستگاه اصلی منطقه قرار گرفته است . لذا آهوان شب هنگام جهت نوشیدن آب و دستبرد به باغات پسته وارد محدوده اراضی کشاورزی میشوند. با توجه به پوشش گیاهی مطلوب بدلیل اجرای طرح مرتعداری و قرق مراتع دشت اسفدن در بازه زمانی اردیبهشت تا آبانماه، مشکل تأمین علوفه وجود ندارد و تنها مشکل عدم وجود منبع آبی نزدیک به محل پناه و حضور آهوان می باشد.
حدود 3 دهه پیش جمعیت آهو در دشت اسفدن فراوان و گله های حدود 200 رأسی مشاهده می شد. متاسفانه بعلت عدم حفاظت و نبود اداره محیط زیست، آهوان توسط شکارچیان موتورسیکلت سوار به راحتی شکار شدند. بعد از ارتقای منطقه ی دشت اسفدن و ارتفاعات رشته کوه شاسکوه به منطقه حفاظت شده شاسکوه در سال 86 و اجرای طرح احیای آهو در دشت اسفدن، با رهاسازی حدود 10 رأس آهو در زیستگاه قبلی و حفاظت و پایش مستمر توسط محیطبانان، امکان پویایی جمعیت فراهم شد. لازم به ذکر است روستای شیخعلی داخل منطقه بوده و بعد از زلزله سال 76، جابجا گردید و شهرک شیخعلی در دشت اسفدن ساخته شد. دوچاه کشاورزی نیز برای افراد روستا احداث گردید. اما رها سازی آهوان در سال 87 انجام گرفت. دشت اسفدن در گذشته غنی از گونه های جانوری بوده است. این تنوع تا حدودی حفظ شده است فقط جمعیت آنها رو به کاهش نهاده است. علاوه بر آهو، گربه ی وحشی، شاه روباه ( ارتفاعات مجاور دشت)، سمور سنگی، زرده بر، کفتار، روباه معمولی، شغال، گرگ، خرگوش، و پرندگانی شامل هوبره در جمعیتهای قابل قبول، باقرقره، کبک، انواع گنجشک سانان، انواع پرندگان شکاری، پرندگان آبزی ( هنگام سیلابی شدن دق اسفدن) و انواع خزندگان مشاهده میشود. از نظر پوشش گیاهی، تیپ غالب دشت، تاغ- درمنه می باشد. طرح احیای پوشش گیاهی در گذشته توسط اداره منابع طبیعی انجام گرفته و گونه هایی شامل تاغ، قیج، آتریپلکس و بعضی گندمیان کاشته شده است.
1. احداث آبشخور در قسمت اصلی زیستگاه ( جایی که بیشترین حضور را دارند)
2. فنس کشی آن قسمتی از اراضی کشاورزی که بیشترین دستبرد را دارد.
جهت اجرای طرح، ابتدا چاله ای بطول دو کیلومتر و عمق نیم متر حفر شده و سپس لوله ای به قطر دو و نیم و بطول دو کیلومتر داخل چاله قرار گرفته و سپس پوشیده میشود. جهت ساخت آبشخور نیز از مصالح ساختمانی شامل شن، سیمان، آجر و یک دریچه ی کنترل و محافظ شیر فلکه و فلوتر استفاده خواهد شد.
جمع کل: 85 میلیون ریال
