این پروژه با حمایت مالی انجمن نذرطبیعت توسط موسسه حامیان حیات وحش هرموز اجرا خواهد شد.
از گذشته‌های دور درخت نخل نه تنها مهمترین منبع غذایی مردم در شرق استان هرمزگان و جنوب شرق کشور بوده، بلکه وسایلی که از پیش (برگ) نخل می‌بافتند، نقش مهمی در زندگی آنها داشته است. به همین دلیل وقتی نخلی از بین می‌رود نمی‌گویند خشک شد، میگویند کشته شد.
یکی از زیستگاه های خرس سیاه در کوهستان های رودان استان هرمزگان است و چون خرما بخش عمده ای از رژیم غذایی این گونه درخطر انقراض را تشکیل میدهد بیشترین تعارض میان انسان و خرس سیاه در این منظقه ثبت شده است. تعارضاتی که معمولا منجر به کشته شدن خرس‌ها می‌شود. یکی از دلایل افزایش تعارض در این منطقه علاوه بر تخریب زیستگاه به خاطر معدن‌کاری، کم شدن درختان خرما است.
کاشت درخت نخل در مناطق رودان هرمزگان که بیشتر کوهستانی است با مشکل بزرگی روبرو بوده و آن هم کم بودن زمین‌های هموار است. اما مردم محلی راهکار بسیار جالبی برای حل این مشکل و فراهم کردن زمین‌های صاف در پیش گرفته‌اند. مناطق جنوب‌شرق ایران، هر ساله تحت تاثیر پدیده آب و هوایی مانسون و بارندگی‌های شدید تابستانی است. این بارش‌ها در کوه‌های پرشیب این مناطق به سرعت جاری گشته و ایجاد رواناب و سیلاب می‌کنند که در اثر آن فرسایش شدید خاک رخ میدهد و خاک ارزشمند از این مناطق خارج می‌شود. از گذشته‌های بسیار دور، مردم محلی در دره‌های فراوان منطقه و در مسیر عبور سیلاب، دیواره‌هایی سنگی مانند سد یا بند می‌ساختند و این رسوبات متحرک و ارزشمند را کنترل می‌کردند. این کار در درازمدت باعث ایجاد زمینی حاصل‌خیز پشت دیواره سنگی می‌شد .
مردم محلی به این سدها دَربَن میگویند. «دَر» به معنی دره و «بَن» به معنی بند آوردن و بستن و یعنی دره را بند آوردن. بستر شکل گرفته پشت دربن که در زیر خود آب هم دارد محل مناسبی برای رویش گیاهان وحشی و کاشت درخت نخل بوده است و در طی سالیان طولانی نخلستان‌های زیادی در این مناطق توسط مردم محلی احداث شده است.
مردم محلی در گذشته تعارض زیادی با خرس سیاه داشتند ولی در چهل سال اخیر به خاطر مهاجرت گسترده مردم از کوهستان‌ها به شهرها، این زیستگاه‌ها خالی از حضور انسان شده و بیشتر این نخلستان‌ها رها شدند. شاید در نگاه اول رها شدن نخلستان‌ها به نفع خرس سیاه باشد اما باید توجه داشت که سال‌ها است که هیچ نخل جدیدی در این مناطق کاشته نمی‌شود و خیلی از نخل‌ها نیز بخاطر عدم رسیدگی از بین رفته‌اند.
به همین دلیل ترمیم دربن‌های موجود و ساخت دربن‌های جدید در دستورکار این پروژه قرار گرفت. به همین منظور چندین سفر به منطقه انجام و دربن‌های آسیب دیده شناسایی و با مردم محلی دربارة ترمیم آنها صحبت شد. در این سفرها 4 دربن که بیشترین تعداد درخت خرما در پشت آنها وجود دارد برای ترمیم در اولویت قرار گرفتند. همچنین برای نجات درخت زربین 2000 ساله در منطقه بشاگرد (تصویر 5) که جنوبی‌ترین پراکنش این درخت در جهان می‌باشد، یک دربن کمی پایین‌تر از این درخت ساخته خواهد شد تا این درخت ارزشمند و باستانی نجات یابد. در جدول 1 هزینه‌های ترمیم برای هر دربن مشخص شد و امیدواریم با جمع‌آوری کمک مالی این کار را در پاییز و زمستان که هوا کمی خنک‌تر می‌شود انجام دهیم.
در واقع با ترمیم دربن‌ها به سه هدف می‌رسیم. هم جلوی فرسایش منبع ارزشمند خاک گرفته می‌شود، هم منبع غذایی خرس سیاه حفظ می‌شود و هم به نفع مردم محلی منطقه است. مرمت دربن‌ها علاوه بر جلوگیری از سیلاب‌هایی که ممکن است به روستاها آسیب بزند، باعث تقویت آب‌های زیرزمینی شده و هر ساله مقداری محصول خرما هم برداشت می‌کنند. در واقع صاحبان نخلستان‌ها مشکلی با تغذیه خرس از درختان‌شان ندارند و بیشترین ناراحتی آنها تخریب دربن‌ها و کشته شدن نخل‌ها است.
ما پیشتر نیز طی ۲ پروژه در سالهای ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ برای حفاظت از خرس سیاه در رودان و پلنگ ایرانی در میناب هرمزگان با موسسه حیات وحش هرموز همکاری داشتیم که شرح آنها را میتوانید در صفحات زیر مشاهده کنید:
https://www.nazretabiat.ir/campaign/93
https://www.nazretabiat.ir/campaign/87
ساخت و احیای هر دربن بزرگ حدود ۱۲۰ میلیون تومان هزینه دربردارد که شامل خرید مصالح و هزینه استادکار و کارگران است که بخش عمده هزینه ها مربوط به نیروی انسانی است زیرا حمل مصالح به محل که صعب العبور بوده و جمع آوری سنگ و کار به صورت دو هفته مداوم در ارتفاعات نیاز به حداقل ۵ نفر نیرو دارد.
در این پروژه ۱ دربن بزرگ و ۱ دربن متوسط را با هزینه ۲۰۰ میلیون تومان احیا خواهیم کرد و در صورت افزایش کمکهای مردمی آنها را افزایش خواهیم داد.
لطفا مثل گذشته در این پروژه نیز یاری گر ما برای حفظ حیات وحش به ويژه گونه های در خطرانقراض باشید.
اگر قادر به پرداخت آنلاین نیستید میتواند مبلغ موردنظرتان را کارت و شبای زیر واریز نمایید
شناسه شبا:
IR720700001000226450907001
هموطنان خارج از کشور نیز میتوانند از طریق واریز به PayPal مشارکت نمایند:
جهت سهولت در حمایت و اطلاع از گزارش پروژه ها پیشنهاد میکنیم اپلیکیشن نذرطبیعت را روی گوشی خود نصب نمایید:
